5 Aralık | Atatürk Günlüğü

ı1936 - Atatürk'ün, gece Ankara Palas'ta "Çocuk Esirgeme Kurumu"nun balosunu şereflendirmesi.
(30 Haziran 1921 - Mustafa Kemal'in öncülüğünde "Çocuk Esirgeme Kurumu" kuruldu.)
Dünyada çocukların sahip olduğu tek bayram olan 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayram...
23 Nisan 1920 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açıldığı günün yıldönümü olarak kutlanmaya başlanan ulusal bayram, ilk kez 23 Nisan 1920’de "Hakimiyeti Milliye Bayramı" olarak kutlanmıştır.

1930’lu yıllarda Çocuk Esirgeme Kurumu'nun gelenekselleştirdiği "Çocuk Haftası"nın başlangıcının da bu bayramla aynı güne rastlaması sebebiyle "Milli Hakimiyet Bayramı" ile "Çocuk Bayramı" aynı gün kutlanmaya başlamıştır. 27 Mayıs 1935’te bu gün, "23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı" olarak kutlanılmaya başlanmıştır. 1979'un UNESCO tarafından 'Çocuk Yılı' ilan edilmesiyle de bu bayram, uluslararası nitelik kazanmıştır.
Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ve tek ulusal bayramıdır. Atatürk'ün Türk çocuklarına armağan ettiği bayram dünya çocukları arasında sevgi ve dostluk bağlarının geliştirilmesi ve tüm insanların barış içinde yaşayacakları bir dünyanın oluşmasına katkıda bulunmak için her yıl düzenlenmektedir.
Atatürk'ün çocuk sevgisi herkes tarafından bilinmektedir. Atatürk'ün manevi çocuklarıyla ilişkisi,o yıllarda yaşayan kişilerin anı kitaplarında yer almaktadır. Atatürk her fırsatta "Bugünün küçükleri yarının büyükleri" diyerek çocukların toplumların gelişimi için ne denli önemli olduğunu belirtmiştir.

Geleceğin çocukların elinde olduğunu düşünen Atatürk,1924'te ilk Meclis'in açılış tarihi olan 23 Nisan gününün bayram olarak kutlanmasına karar vermiş ve daha sonra bu bayramı çocuklara armağan etmiştir.1979’dan bu yana her yıl 23 Nisan’da TRT tarafından geleneksel olarak 23 Nisan Çocuk Şenliği düzenlenmektedir. Bir hafta süren etkinliklere 8 – 12 yaş arası dünya çocukları davet edilmektedir.
Farklı kıtalardan farklı ülkelerden gelen çocuklar gönüllü ailelerin evlerinde misafir edilmektedir.1979'da 6 ülkenin katılmasıyla uluslararası boyutta kutlanmaya başlanan şenliklerde bugüne kadar 87 ülkeden yaklaşık 18500 kişi konuk olmuştur.

1934 - Türk Kadınına Seçme ve Seçilme Hakkı'nın tanınması.
Kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanıyan Anayasa değişikliğinin kabulü.
8 Ekim 1934'de kabul edilen ve 5 Aralık 1934'de yürürlüğe giren son yasayla da kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanındı. Teşkilat-ı Esasiye Kanununun 10 ve 11. maddeleri değiştirilerek kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanındı.
İsmet İnönü ve arkadaşları tarafından verilen ve seçim kanununda değişiklik yaparak, kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıyan önerge TBMM'de kabul edildi.
Atatürk'ün, Türk kadınına milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanınmasıüzerine bir notu: "...Bu karar, Türk kadınına sosyal ve siyasî hayatta bütün milletlerin üstünde yer vermiştir. Çarşaf içinde, peçe altında ve kafes arkasındaki Türk kadınını artık tarihlerde aramak lâzım gelecektir. Türk kadını evdeki uygar yerini salâhiyetle almış, iş hayatının her safhasında başarılar göstermiştir. Siyasî hayatta Belediye seçimlerinde tecrübesini yapan Türk kadını, bu sefer de milletvekili seçme ve seçilme suretiyle haklarının en büyüğünü elde etmiş bulunuyor. Uygar memleketlerin birçoğunda kadından esirgenen bu hak, bugün Türk kadınının elindedir ve onu salâhiyet ve liyakatle kullanacaktır. Bu notla en mühim inkılâplardan birini anmış oluyoruz." [Kocatürk]
Kadınlar, Türk Kurtuluş Savaşı'nın en önemli unsurlarından biriydi ve Mustafa Kemal, Cumhuriyet'in ilanından sonra ‘‘kadın hareketi’’ne büyük önem verdi. Osmanlı İmparatorluğu döneminde İkinci Meşrutiyet sırasında başlayan kadın uyanışı, cumhuriyetle birlikte büyük bir ivme kazandı. Kadın hareketinin ve haklarının en büyük savunucusu ise, her öncü eylemde olduğu gibi, Mustafa Kemal'di. Atatürk, kadınların siyasal örgütlenişini Kurtuluş Savaşı yıllarında destekliyordu. 1923 yılının yaz aylarında, daha Halk Fırkası ve Cumhuriyet kurulmadan ‘‘Kadınlar Halk Fırkası’’ kurulmuştu. Bu siyasi örgüt, her açıdan Cumhuriyet hükümetlerine baskı yaparak kadın haklarının savunucusu oldu. Şubat 1924'te ‘‘Türk Kadın Birliği’’ kuruldu, ama Türk kadınının çağdaş yasal haklara kavuşmaları, biraz zaman aldı.
1934 - Women are given the right to vote in national elections, and to become elected members of parliament.
1933 - Atatürk'ün, Mülkiye Mektebi'nin 57. kuruluş yıldönümü nedeniyle Mülkiyelilerin sevgi ve bağlılık telgrafına cevabı: "...Mülkiyelilerin bana bildirdikleri duygular, değerli bir topluluğun yüksek yurt, vazife, inkılâp ve ülkü kavramlarına beslediği bilinçli ve aydınlık sevgiyi ve saygıyıgösterdiğinden beni çok sevindirdi!"
1932 - Atatürk'ün, Samih Rifat Bey'in ölümü nedeniyle Türk Dili Tetkik Cemiyeti (Türk Dil Kurumu)'ne mektubu: "...Bu acı karşısında Genel Merkez Heyetinizin gösterdiği duyarlık, Türk milletinin bilginleri için her zaman besleyegeldiği yüksek saygının yeni bir belirtisidir. Türk dilinin yükselmesi uğrunda yıllardan beri emek vermiş Başkanınızın yaptığı gibi bıkmadan, usanmadan çalışmak için içtiğiniz andı kutlarım. Bu andı hepinizin sağ ve sağlam olarak yerine getirmenizi dilerim."

1931 - Atatürk'ün, Mülkiye Mektebi (Siyasal Bilgiler Fakültesi)'nin 55. kuruluş yıldönümü nedeniyle kendisine gönderilen saygı telgrafına cevabı: "Mülkiye Mektebi'nin 55. yıldönümü münasebetiyle toplanan mezunlarının hakkımda gösterdikleri samimî duygulara teşekkür ederim."
Atatürk'ün, Bulgar Başbakanı Muşanof şerefine Cumhurbaşkanlığı Orkestrası'nın Ankara Halkevi'nde verdiği konseri izlemesi ve Muşanof'la bir süre görüşmesi.
Başbakan İsmet İnönü İle Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın Yunanistan'ı ziyaretleri sırasında, 1930 Türk-Yunan Dostluk Antlaşması yürürlüğe konuldu.
1927 - Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Washington Büyükelçisi Ahmet Muhtar Bey güven mektubunu sundu.
Cumhuriyet döneminin ilk kağıt paraları tedavüle çıkarıldı.
Yeni yılla birlikte 6 sıfırı atılarak, başına “yeni” sıfatı eklenen Türk lirasının tarihteki yolculuğu 5 Aralık 1927 tarihinde başladı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş çalışmalarının sürdüğü dönemde birsüre daha tedavülde kalan ve liranın doğuşundan sonra yaşamını “yedek” olarak sürdüren Osmanlı İmparatorluğu’nun “Evrak-ı Nakdiye” adıyla anılan kağıt paraları, 4 Aralık 1928 tarihinde dolaşımdan tamamen kaldırıldı.
1923 - Ağa Han, hilâfet sorunu ile ilgili olarak İsmet Paşa'ya bir mektup gönderdi. Bu mektup, Tanin, Tevhid-i Efkâr ve İkdam gazetelerinde yayınlandı.
Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu kuruldu.
1921 - Mustafa Kemal'in Hıristiyanlara kötü davranılmayacağı ve bir af çıkartılacağı yolundaki bildirisine inanmayan Ermeniler, Fransızlarla birlikte şehri terketmeye başladı.
Adana, Ankara Hükümeti'nin denetimine girdi.
Atatürk'ün, Ankara Antlaşması gereğince Adana'nın tekrar anavatana katılışı münasebetiyle Adanalılara bildirisi: "Asırlardan beri Türkiye'nin ayrılmaz bir parçası iken Büyük Harp sonunda işgal altına girmiş, bu defa Fransa hükümetiyle imzalanan antlaşma gereğince yönetimimize dönmüş olan Adana'da hükümetimiz tekrar kuruluyor." [Kocatürk]
Kâzım Karabekir'in, Atatürk'e "Başkumandanım Kemal Paşa Hazretlerine" ithafını taşıyan imzalı resmini vermesi.
1920 - T.B.M.M.'de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu kuruldu ve Mustafa Kemal Grup Başkanlığına seçildi.
İstanbul'dan gelen İzzet (Furgaç) ve Salih (Hulusi Kezrak) Paşalarla Mustafa Kemal arasında görüşmeler yapıldı.
Bilecik Görüşmesi yapıldı(Bilecik Mülakatı).
Mustafa Kemal Paşa'nın Bilecik'te Ahmet İzzet Paşa başkanlığındaki İstanbul heyeti ile görüşmesi. Atatürk'ün, Bilecik'e gelişi; burada Dahiliye Nazırı Ahmet İzzet Paşa başkanlığında Bahriye Nazırı Salih Paşa, Ziraat Nazırı Hüseyin Kâzım Bey, Rasathane Müdürü Fatin (Gökmen) ve Dışişleri memurlarından Münir (Ertegün) Bey'in dahil olduğu İstanbul heyeti ile görüşmesi ve heyetin İstanbul'a dönmesine müsaade etmeyeceğini, beraber Ankara'ya gidileceğini bildirmesi.

Görüşme sonucu heyetin İstanbul'a dönmesine izin verilemeyeceğini ve birlikte Ankara'ya gidileceğini bildirmesi. (Bilecik Mülakatı).
1916 - Atatürk'ün, Arıburnu Muharebeleri Raporu'nu yazmaya devam etmesi.
2. Ordu Komutanı Ahmet İzzet Paşa'nın, Atatürk'e, Van Hareket Müfrezesi hakkındaki görüş ve tekliflerini kabul ettiğini bildirmesi.
1915 - Mareşal Liman von Sanders'in, Anafartalar Grubu Karargâhı'na gelişi ve Atatürk'e, beraberinde getirdiği hava değişimi izin yazısını vermesi.


Atatürktoday