Kronometreyi Kim Bulmuştur?

Zamanı en hassas şekilde ölçmeye yarayan saate verilen ad kronometredir. Günümüzde yarışmalarda sıklıkla kullanılmasından dolayı hepimizin bildiği kronometre aslında denizcilik için icat edilmiş bir buluş.

Kronometreyi kim ve nasıl icat etti.

1714’te, İngiliz Parlamentosu, devlet bütçesine “boylamı tam olarak ölçebilecek bir aygıt yapan kişi ya da kişilere verilmek üzere” 20 bin sterlinglik bir ödül koydu. Çünkü o yıllarda ticari gemiler, rotalarını tam olarak saptayamadıklarından, seyahat süreleri uzuyor ve bu da doğal olarak işadamlarının zararına işliyordu. John Harrison, bu ödülü alabilmek için tam 40 yıl uğraştı ve sonunda denizcilere doğu ya da batı yönünde ne kadar yol aldıklarını doğru gösterebilen bir alet yaptı. Üstelik bu alet, her türlü hava koşullarında da, hiç etkilenmeden çalışıyordu. 1761 yılında yaptığı dördüncü kronometre, yılda yarım dakika hata yapacak mükemmellikteydi.

İlk kronometreler İngiliz parlamentosunun 1700’lü yıllarda gemilerin dünya üzerindeki yerlerini doğu batı yönünde kolayca ve hassas hesaplayabilmelerini sağlamak amacıyla geçirdiği bir mükafat kanunuyla başlayan 40 yıllık bir yarış sonucu, daha önce tahta saat kulesi yapan marangoz John Harrison tarafından geliştirilmiştir. Harrison’un katkıları sürtünme, merkezkaç kuvvetleri, ve ısının sarkaç salınımına etkilerini önleme yönlerinde olmuştur. Bu ilk aletler hala Greenwich rasathanesinde sergilenmektedir. Kronometre ile seyre çıkan ilk gemi Captain Cook emrinde, Yeni Zelanda’ya kadar giden, daha sonra Mutiny on the Bounty (gemide isyan) filmine konu olan gemidir.